500 jaar Leonardo da Vinci – De nalatenschap van een genie

Vijfhonderd jaar na zijn dood blijft Leonardo da Vinci inspireren. Dit jaar verscheen Leonardo da Vinci: De nalatenschap van een genie, waarin Martin Kemp en Fabio Scaletti Da Vinci’s werk in 160 afbeeldingen tot leven brengen. Vandaag stellen we vier vragen aan Scaletti, kunsthistoricus en renaissancekenner.

Is er een relatie tussen Leonardo Da Vinci en de Lage Landen?

Bij genieën als Leonardo da Vinci is het heel moeilijk om te spreken over invloeden van andere kunstenaren en culturen. Maar er zijn bepaalde elementen in Da Vinci’s werk die gelinkt kunnen worden aan de belangrijkste Vlaamse schilders van de 15^e eeuw. Denk bijvoorbeeld aan de nieuwe methode van werken met olieverf, of het aanbrengen van lichte en dunne strepen. Ook zijn aandacht voor de realiteit en voor het landschap is te linken aan de Vlaamse meester.

Bent u achter nieuwe informatie gekomen over Leonardo da Vinci tijdens het schrijven van dit boek?

Elke keer als een wetenschapper of expert een boek schrijft over een kunstenaar zal hij iets nieuws leren, zelfs als hij al eerder teksten over die persoon heeft geschreven. Zo viel mij bijvoorbeeld weer op hoe enorm breed Leonardo zijn interesses waren: schilderen, architectuur, bouwkunde, wetenschap en zelfs oorlogswapens, zijn kennis is grens overstijgend en verbazingwekkend.

Verder heb ik tijdens mijn research nieuwe ontdekkingen gedaan over drie onbekende schilderijen uit privécollecties: “het portret van Lucrezia Crivelli,” de “St. Apollonia” en de “Dame met bont.”

Daarnaast is er uit wetenschappelijk onderzoek dat verricht is rondom de tentoonstelling “Leonardo: Experience a Masterpiece” in de National Gallery in London (tot januari 2020) informatie gekomen die helpt om de rol van Leonardo da Vinci voor de tweede versie van “Maagd op de kliffen” uitgebreider te onderzoeken. Het onderzoek naar zijn werk blijft voortgaan, en tot op de dag van vandaag worden er nieuwe ontdekkingen gedaan.

Wat is uw favoriete werk van da Vinci en waarom?

Het is bijna onmogelijk om een enkel werk te kiezen uit zo’n grote serie van meesterwerken, maar ik heb wel een zwak voor het duistere “Johannes de Doper” dat in het Louvre hangt. Misschien omdat het qua stijl lijkt op de werken van Caravaggio. Hij is mijn favoriete schilder, en ook naar zijn werken heb ik veel onderzoek gedaan. Dit schilderij bestaat eigenlijk maar uit één kleur: het witte in een zee van duisternis. Echt een meesterwerk. Dit is het laatste schilderij Leonardo en ik stel me bij dit schilderij graag zijn laatste dagen in zijn atelier voor.

Johannes de Doper (1516)

Wat was uw persoonlijke motivatie om dit boek te schrijven?

Zoals ik al zei ben ik een specialist van Caravaggio, en weet ik veel over de Renaissance.  Toen Scripta Maneant mij vroeg om een trilogie te schrijven over de giganten van de Italiaanse Renaissance (naast Leonardo da Vinci werk ik ook aan boeken over Michelangelo en Raphael in het Italiaans) zei ik natuurlijk volmondig ja. Echter stelde dit boek, met een essay van Martin Kemp over het schilderij “La Bella Principessa”, mij in staat om een uitgebreide en up-to-date kunsthistorische analyse te geven van het oeuvre van dit genie. Da Vinci was een moderne man en een kunstenaar die in al zijn schilderijen (zowel religieus als niet-religieus) zijn wetenschappelijke studies heeft verwerkt, waarmee hij een intieme dialoog tussen kunstenaar en kijker tot stand brengt..

Over Leonardo da Vinci: De nalatenschap van een genie

In het prachtige kunstboek Leonardo da Vinci brengen Martin Kemp en Fabio Scaletti Da Vinci’s werk in 160 afbeeldingen tot leven. In zijn schilderijen, tekeningen en schetsen komt het hele leven voorbij: denk aan filosofie, religie en wetenschap. Alle werken zijn voorzien van toelichtende teksten, waarbij aandacht is voor de details en de interpretatie van zijn werk. Naast de bekende werken, zoals de Mona Lisa, het Laatste Avondmaal en Salvator Mundi komen ook minder bekende werken aan bod.