In memoriam Huub Oosterhuis

Vanaf 1950 schiep Huub Oosterhuis een groot en veelzijdig oeuvre van liturgische teksten, kerkliederen, (vrije) poëzie, essays en korte verhalen. In zijn werk vormt het Joods-Bijbelse idee een belangrijke inspiratiebron. Daarvan getuigen bijvoorbeeld zijn  150 psalmen vrij  (2011). Deze eigentijdse herdichting van het Hebreeuwse psalter werd in Vlaanderen gekozen tot beste religieuze boek van 2012.

Zijn liederen en (tafel-)gebeden speelden ook een belangrijke rol bij de overgang van de eeuwenoude rooms-katholieke Latijnse liturgie naar een nieuwe Nederlandstalige liturgie. Bij uitgeverij Gooi & Sticht verschenen vanaf 1964 talloze nieuwe liturgische gezangen van zijn hand. Hij werkte samen met componist en mede-jezuïet Bernard Huijbers en ontmoette later componisten als Antoine Oomen en Tom Löwenthal.

Als dichter gevonden hij zich beïnvloed door voorgangers als Lucebert, Vroman, Achterberg en door tijdgenoot Guillaume van der Graft. Maar hij had een heel eigen stem: beeldkrachtig, klankrijk en bewogen. Opvallend was zijn levenslange interesse in het verhaal van de messiaanse koning Arthur en zijn tafelronde; datum verwerkt hij in een lang, verhalend gedicht, waarvoor zijn schoonzoon Stijn van der Loo muziek componeerde.

Al zijn werk getuigt van een profetische verontwaardiging over onrecht en uitbuiting, een sterk engagement, voor hem nauw verbonden met de Bijbelse visie van een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. Hierover sprak hij ook in zijn preken en toespraken, met inspirerende stem en dictie. Ook hij verschillende 'huizen van liefde' op, leerhuizen waar mensen elkaar konden ontmoeten en inspireren: De Populier, De Rode Hoed, De Nieuwe Liefde, en Ekklesia Amsterdam.

Zijn werk werd gepubliceerd, en in 2002 verklaarde de Vrije Universiteit Amsterdam hem een eredoctoraat in de theologie.

De laatste jaren werkte hij samen met de uitgeverij aan zijn verzameld werk. Zo verschenen in 2018 zijn verzamelde liedteksten in de bundel  Stilte zingen  (KokBoekencentrum), in 2020 zijn verzamelde gedichten in  Handgeschreven , en in 2022 zijn essays in  De ontdekking van de aarde  (beide bij Ten Have).

Zijn verzamelde gedichten dragen niet voor niets de titel  Handgeschreven : alle kopij ontstaan in een karakteristiek handschrift op papier. In het verdere redactieproces leverde de auteur onvermoeibaar en met een enorme werkkracht zijn minutieuze en soms eigenzinnige correcties op.

In de uitgeverij leren wij Oosterhuis kennen als ernstig, gewetensvol en gedreven. Soms wekte hij bijna de indruk dat het leed van de wereld op zijn schouders rustte. Maar altijd was hij op zoek naar woorden die uitzicht gaven op een betere wereld. Huub Oosterhuis was een imposante en innemende persoonlijkheid. Hem ontmoeten zorgt altijd weer voor een diepe indruk: hij straalde een roest uit die in harmonie was met zijn grote bevestigd.

De uitgeverijen Gooi & Sticht, KokBoekencentrum en Ten Have verloren in Huub Oosterhuis een markante en gedreven auteur. Zijn familie en naasten wensen wij heel veel sterkte toe.

in memoriam Huub Oosterhuis